Αναίμακτες Επαναστάσεις

480λέξεις

Αξίζει να ενδιαφερθεί κανείς για τρεις αναίμακτες επαναστάσεις που έγιναν μεταπολεμικά στα όρια της Μεσογείου. Χρονολογικά αρχίζουμε από την Αίγυπτο, με την «επανάσταση του Νάσερ»

Ηταν μια καθαρά αστική επανάσταση ενισχυμένη με τη διεκδίκηση Εθνικής Ανεξαρτησίας. Μια δωδεκάδα αξιωματικών του στρατού ανάλαβαν το αναίμακτο εγχείρημα και δεν άργησαν να εξασφαλίσουν τις ευλογίες ολόκληρου του στρατού, των τσιφλικάδων - που προσβλέπανε στο ρόλο του βιομηχάνου και του χρηματιστή και μάλιστα στο εξωτερικό όπου  τοποθετούσαν τα μεγάλα τους κέρδη- και του έθνους-.

 Ο βασιλιάς εγκατέλειψε τη χώρα και πέθανε γλεντώντας στην Ιταλία. Η Μ. Βρετανία δεν άντεχε πια το οικονομικό βάρος της διατήρησης των στρατιωτικών βάσεων και δέχτηκε να συζητήσει το θέμα της απομάκρυνσης τους.

Δύο ήταν τα επεισόδια που έγιναν. Το ένα αφορούσε  τις ολιγοήμερες μάχες που έγιναν στην Ανω Αίγυπτο  μ’ ένα πασά που διαφωνούσε με τη διανομή της γης, κι όπλισε πιστούς υποτακτικούς. Το άλλο ήταν ο απαγχονισμός δύο εργατών, που μέσα στην επαναστατική δυναμική πίστεψαν πως μπορούσαν να ξεσηκώσουν τους εργάτες των υφαντουργείων της Μεχάλλα ελ Κόμπρα σε απεργία. Και στις δύο περιπτώσεις η ταξική τοποθέτηση της επανάστασης ήταν ξεκάθαρη. Η επανάσταση αυτή, όπως είπαμε, στη γένεσή της εμπνεόταν και από ιδεώδη Εθνικής Ανεξαρτησίας. Επί τέσσερα χρόνια (1952-56) επέμενε ν’ αντλήσει οφέλη  από ειδικές οικονομικές σχέσεις που ζητούσε να συνάψει με τις ΗΠΑ. Ομως το τίμημα που έπρεπε να πληρώσει ήταν: έλεγχος στην οικονομία της χώρας και πολιτικές δεσμεύσεις στις διεθνείς σχέσεις που έθεταν την Αίγυπτο κάτω από την πολιτική ηγεμονία των ΗΠΑ. Η εθνική περηφάνια, οι ζυμώσεις που διεξάγονταν την εποχή εκείνη ανάμεσα στους Αδέσμευτους στους οποίους τελικά προσχώρησε και οι δελεαστικές προτάσεις για την κατασκευή του Φράγματος του Ασουάν από την Σοβ. Ενωση κατάληξαν στην εθνικοποίηση της Διώρυγας του Σουέζ και την προσωρινή και σχετική ανεξαρτοποίηση της Αιγύπτου.

Στην περίπτωση της Λιβύης κυριαρχούσαν άλλες συνθήκες:

Η τότε μικρή σε πληθυσμό χώρα αλλά τεράστια σε έκταση (1,5εκ. κατοίκων) δεν είχε καν ταξική διάρθρωση διότι κυριαρχούσε η νομαδική ζωή.

Εκείνο που χαρακτηρίζει την επανάσταση στη Λιβύη είναι η μεταλλαγή της αξιολόγησης των νέων σε σχέση με τους γέροντες. Ο σεβασμός προς τους σοφούς γέροντες μεταπήδησε σε θαυμασμό μπροστά στους μορφωμένους πια νέους.

Η τρίτη περίπτωση αφορά τη Δυτική Σαχάρα, Το Πολισάριο. Μια πολιτική και εθνική ανεξαρτοποίηση 500χιλ. Βερβέρων από το Μαρόκο και την Μαυριτανία.

Το κυριότερο χαρακτηριστικό σ’ αυτή την μικρή κοινωνία είναι η έλλειψη κάθε διάκρισης ανάμεσα στα φύλα και η έλλειψη κάθε εμπορικής δοσοληψίας. Μια  κοινωνία που από παράδοση παραμένει καθαρή και γνήσια

Δεν είναι λίγες οι μεταβολές που υπέστησαν χώρες στην κοινωνική τους δομή χωρίς να μεσολαβήσει αιματηρή ενέργεια.

Και διερωτόμαστε: Μήπως αυτά που συμβαίνουν στη γειτονική Τουρκία αποτελούν ενδείξεις  διεργασιών για την ανακατάταξη της ταξικής δομής της;

Μήπως μια ώσμωση ανάμεσα στις οικογένειες των στρατιωτικών κι εκείνες των οικονομικών κύκλων μπόρεσαν να παίξουν κάποιο ρόλο; Μήπως οι ίδιες οι ενασχολήσεις των στρατιωτικών καλούν το ενδιαφέρον τους περί τα οικονομικά;

16.12.2002